Радость, даруемая святыней

 

Помніку гісторыка-культурнай спадчыны – Зэльвенскаму касцёлу Святой Тройцы споўнілася 100 гадоў! Да знамянальнай даты рыхтаваліся не толькі праз удзел у шматлікіх працах па ўпрыгожванні касцёла і яго тэрыторыі, але і духоўна. 

…Урачыстасці распачаліся ў суботу ў касцёле. Стрэлкі гадзінніка набліжаюцца да дзесяці. Усе хвалююцца, асабліва тыя, хто выстройваецца ўздоўж лавак ажно да алтара. Гэта жадаючыя атрымаць таінства Бежмавання і іх давераныя асобы. Рыхтуючы моладзь да такога адказнага моманту, ксёндз Яцэк пад-крэсліваў важнасць яго ў сённяшні век інтэнсіўных міжнародных сувязяў. Колькасць шлюбаў грамадзян розных краін увесь час узрастае. А ў некаторых краінах без даведкі аб прыняцці сакраманту Бежмавання маладых не абвянчаюць – такія сучасныя рэаліі.

 

 

І вось хор пачынае ўрачыстую песню. З закрыстыі разам з ксяндзом Яцэкам выходзяць высокія госці: варшаўскі кардынал Казімір Ныч, яго сакратар італьянец Матэо Кампанаро, ксёндз-пралат Міхал Багута з роднай парафіі нашага пробашча і пралат Казімір Кульпа 

з-пад Кракава. 

 

 

Святую Імшу ўзначальвае кардынал Казімір, яму дапамагаюць то адзін, то другі госць, то наш святар. Усё ўрачыста, велічна, святочна! І на заканчэнне набажэнства – галоўная дзея суботняга дня: прыняцце таінства Бежмавання з рук самога кардынала. (Дарэчы, у Беларусі пасля смерці Казіміра Свёнтка пакуль няма свайго кардынала. У Польшчы іх толькі два: у Кракаве і Варшаве. Наш госць – варшаўскі.)

Акрамя зэльвенскіх парафіян было нямала і міжэрыцкіх вернікаў, якія пажадалі ў дзень вялікага свята ў суседзяў прыняць адно з трох таінстваў хрысціянскага пасвячэння (Хрост, Бежмаванне, Эўхарыстыя). Кожны, хто рыхтаваўся да гэтай знакавай падзеі, разам з бацькам ці маці бежмаванымі падыходзіў да кардынала і атрымліваў сімвал дару Святога Духа.

Прадстаўнікі ад зэльвенскіх і міжэрыцкіх парафіян дзякуюць кардыналу за атрыманы бясцэнны дар, абяцаюць жыць згодна з Божымі запаведзямі. А ксёндз Яцэк просіць сабраўшыхся не разыходзіцца пасля заканчэння набажэнства, а па-глядзець інсцэніраваную гісторыю нашых парафіі і касцёлаў. Рыхтавалі яе доўга і старанна каля 50-і чалавек: дзеці, падлеткі і старэйшыя вернікі.

 

 

На мультымедыйным экране – касцёл-юбіляр. Адна з дзяўчынак натхнёна чытае:

О Зэльва! Родная мясціна!

Дзівосны край, славуты кут…

Будзь блаславёнаю часіна,

У якую храм з’явіўся тут.

Дзея пераносіць нас то ў ХV–ХVІІІ вякі, то ў 60-я гады ХІХ стагоддзя, то ў 1892 год у хату зэльвенца Антона Путрэшы. Менавіта гэты селянін быў адным з пасланцоў зэльвенскіх католікаў у Віль-нюс у 1905 годзе, калі нарэшце быў атрыманы дазвол на будаўніцтва новага касцёла. А вось мы – сведкі размовы братоў Антона і Іосіфа Верстакоў з Антонам Путрэшам. Так-так, тых самых Верстакоў, што ахвяравалі свой зямельны надзел пад святыню. Путрэша здзіўлены іх самаахвярнасцю. А браты адказваюць: “Мы перад Богам пакляліся: калі ўдасца выкупіць “Бродак”, аддадзім яго пад касцёл!”. 

Акрамя дзяцей і падлеткаў у прадстаўленні былі задзейнічаны старэйшыя парафіянкі Ю.К. Капылец і А.С.Кароза. Алена Станіславаўна цудоўным вершам “Памо-лімся за ўсіх” і завяршыла імпрэзу:

Памолімся за тых, 

Хто храм наш збудавалі,

Каб душы іх у вечнасці 

Неба атрымалі. 

Памолімся за ўсіх

І шчыра абяцаем,

Што веру сваю й храм

Нашчадкам захаваем.

Урачыстасць другога дня пачыналася на “горцы”. Менавіта тут у 1470 годзе быў пабудаваны першы ў мястэчку касцёл. Тут на змену яму, драўлянаму, узводзілася яшчэ некалькі касцёлаў, пакуль у 1860 годзе не пачалося будаўніцтва мураванага, руіны якога захаваліся і добра відаць (вось такія надзейныя меў ён фундамент і сцены). Хутчэй за ўсё, сёння быў бы ён Божым домам для католікаў, калі б не зруйнавала яго фашысцкая авіяцыя ў першыя дні Вялікай Айчыннай вайны.

…Яшчэ ў 1939 годзе стараннямі ксяндза Яна Крыньскага, касцельнага камітэта і многіх вернікаў быў узведзены помнік ахвярам студзеньскіх трагічных падзей 1907 года. Помнік і руіны касцёла акружаюць магілы – з надпісамі і безыменныя. Ідучы насустрач просьбе ксяндза Яцэка, райвыканкам прыняў рашэнне прывесці ў належны выгляд гэтую тэрыторыю. Усю зіму арганізацыі ачышчалі ад кустоўя гістарычную мясціну, добра разумеючы, што гэтае месца святое не толькі для католікаў. Каля самога пом-ніка шчыравалі рабочыя і спецыялісты МПМК-148. З боку Дома культуры ўстанавілі прыступкі, па якіх і падымаліся ня-дзельнай раніцай святары, каб асвяціць адноўлены помнік і крыж майстра Андрэя Карпічэнкі.

Ля падножжа гары ганаровых гасцей чакаў вялікі натоўп. Здавалася, што ўвесь местачковы люд пакінуў свае кватэры, каб стаць сведкамі важнай падзеі. З песнямі, што ўслаўлялі Бога, людзі рушылі да касцёла. Кардынала Казіміра і біскупа Аляксандра чакаюць з вялікім прыгожым барвянковым вянком дзяўчынкі, якія ў гэтым годзе прынялі Першую Камунію. Ля ўваходу ў касцёл старшыня касцельнага камітэта Цэзарый Багдановіч з жонкай Ядвігай сустракаюць іх хлебам-соллю. Як і ў суботу, асноўнае ў свяшчэнным набажэнстве даручаецца кардыналу. А святароў было значна больш. Гэта і гродзенскі біскуп Аляксандр Кашкевіч, начальнік Ордэна Місіянераў Клярэцінаў Кшыштаф Герат, першыя пасля аднаўлення касцёла зэльвенскія святары Вітольд Жыльветра і Томаш Ксёнжкевіч, былы міжэрыцкі пробашч Ян Банькоўскі, слонімскія і ізабелінскія ксяндзы, а таксама пробашчы суседніх парафій – Крамяніцкай, Міжэрыцкай і Дзярэчынскай.

Вельмі цікавай была прамова кардынала. Па-прасіўшы прабачэння, што не можа гаварыць па-беларуску, ён выказаў упэўненасць, што роднасную беларусам поль-скую мову зразумеюць. І сапраўды, перакладчыка не спатрэбілася. Мы былі ўзрушаны расказам кардынала пра чарговую сустрэчу моладзі свету ў Бразіліі, на якой прысут-нічаў і наш высокі госць. Далей ён паведаміў, што наступная сустрэча маладых зэльвенцаў будзе ў 2016 годзе ў Кракаве і запрасіў моладзь прыняць у ёй удзел. Кардынал шчыра падзякаваў за адказнае стаўленне да веры і святыні. Вельмі задаволены застаўся і гро-дзенскі біскуп Аляксандр Кашкевіч. Ён дзякаваў парафіянам за веру і працу, зэльвенскім уладам – за дзейсную падтрымку католікаў.

Свецкія ўлады прадстаўлялі консул Рэспублікі Польшча ў Гродне, намеснікі старшыні райвыканкама Ганна Ярмола і Валянцін Семяняка. Ад імя райвыканкама і сябе асабіста Валянцін Міхайлавіч павіншаваў зэльвенскіх католікаў са святам, выказаў вялікую ўдзячнасць ксяндзу Яцэку за яго нястомную працу па адраджэнні святыні і духоўным выхаванні дзяцей і моладзі. 

Як і заўсёды ў час вялікіх свят, было многа ўзаемных віншаванняў і падарункаў. Так, кардынал атрымаў на памяць прыгожы абраз Жыровіцкай Божай Маці, астатнія высокія госці – непаўторныя пано нашай славутай зямлячкі Надзеі Салейка. Віншавалі гасцей як старэйшыя, так і малодшыя парафіяне. 

Дзякуючы ўсім за веру і цудоўнае свята, ксёндз Яцэк пашкадаваў, што не можа пералічыць усіх, хто прымаў дзейсны ўдзел у падрыхтоўцы да юбілею – іх вельмі многа.

Так, пастараліся, здаецца, усе: і касцельны камітэт, і Ружы Жывога ружанца, і міністранты з лекторкамі, і два хоры – дарослы і дзіцячы, і многія іншыя вернікі. І ўсё ж рызыкну сцвярджаць, што без некаторых таленавітых і самаахвярных парафіян наша свята не было б такім узвышана-дзівосным. Не было б пано-банэраў без Жанны Еўтухоўскай, цудоўных спеваў без кіраўніка хору Таццяны Карозы і салісткі з непаўторным сапрана Юліі Еўтухоўскай, велічнага помніка на старых могілках без мужа і жонкі Перагудаў, Андрэя Карпічэнкі, Уладзіміра Дзевятня, святочнай імпрэзы без Святланы Жабрун і г.д. Без усіх тых, хто “веру збярог у душы, не на паперы”, як адзначыла Алена Кароза, і, вядома ж, без нашага цудоўнага святара!

Яніна ШМАТКО, парафіянка касцёла Святой Тройцы.